Hem

Ik slinger met de auto door de smalle straten in het centrum van Göteborg. Het wegennetwerk en de bewegwijzering hier zijn niet altijd even duidelijk (lees: soms ultieme chaos). Rijstroken die zonder aankondiging afsplitsten, rotondes die door busbanen doorkruist worden en dan ook nog werkzaamheden waarbij het wegdek verandert in een hoop grind. Gelukkig is het rustig op straat in de buurt van het hotel waar mijn neef een paar dagen verblijft.  

Na elkaar begroet te hebben, rijden we gelijk naar het café waar Tamara werkt. Een introductie in de Zweedse cultuur gaat natuurlijk het best met een fika. Ook maken we daar samen plannen voor de dagen dat hij hier is. De uitkomst is een afwisseling tussen de kust, de stad en het binnenland, in die volgorde. Na de fika rijden we met z’n tweeën naar een schiereiland ten noordwesten van Göteborg met een panoramisch uitzicht over de rotsige kust. Daar hangen we op verschillende plekken wat rond en tegen het einde van de middag gaan we terug richting de stad.  

’s Avonds sluit Tamara bij ons aan als we naar Slottsskogen (het grote park naast het centrum) gaan voor de viering van Valborg. Geen enkele Zweed kan ons vertellen wat de achtergrond van het feest is, maar daar lijkt niemand zich aan te storen. Het is feest dus er wordt bier gedronken en traditioneel wordt tijdens Valborg een groot vuur ontstoken op een open veld in het park. Met z’n drieën sluiten we de dag af in een café naast het park.    

De volgende dag maak ik met mijn neef een stadswandeling. Vanuit Domkyrkan (de Domkerk; de –n achter het woord betekent ‘de’) klinkt een betoverend gezang. Hoge, zuivere stemmen trekken ons mee naar binnen. Een kwartier blijven we ademloos luisteren naar de repetitie van een jongerenkoor, dat later één van de bekendste (en naar mijn oordeel ongetwijfeld één van de beste) in Zweden blijkt te zijn.  

De laatste dag dat mijn neef in de stad is, gaan we met z’n drieën naar een natuurgebied in het binnenland. Onderweg stoppen we voor een fika in de fika-hoofdstad van de streek, Alingsås. Althans, dat is het volgens de bewoners. Een collega van Tamara wist op te merken dat daar verder dan ook helemaal niets te doen is. Na een heerlijke fika in het toch uitermate schattige dorpje rijden we naar het naastgelegen natuurgebied. Langzaam volgen we de slingerende grindweg (die hier een stuk meer op zijn plaats is), terwijl we af en toe stoppen bij een meertje. Daar proberen we steentjes te laten stuiteren op het spiegelgladde water, zoals we dat vroeger op de camping in Frankrijk deden. We komen nagenoeg niemand tegen, terwijl we niet veel meer dan een halfuur van de drukte van de stad verwijderd zijn. Weer bij een meertje aangekomen, gaan we op een rots liggen die als een pier boven het water uitsteekt. De zon voelt warm en het enige dat we horen zijn vogelgeluiden. Deze plek kan op de wildkampeer-bucketlist.  

Na een paar minuten zegt mijn neef dat hij wel begrijpt waarom wij hiernaartoe zijn verhuisd. Op dat moment dringt het niet volledig tot mij door, maar de dagen erna blijf ik erover nadenken. Wat we deze dagen hebben gezien, was voor mij ook allemaal de eerste keer. Valborg, het jongerenkoor en dit natuurgebied, allemaal iets waarvan ik Nederland nog nooit van had gehoord (in geval van het jongerenkoor vrij letterlijk). Ik moet denken aan de twee vragen die het vaakst gesteld werden toen wij mensen in Nederland over onze plannen vertelden: waarom en waarom Zweden? De afzonderlijke gebeurtenissen dit weekend zijn natuurlijk niet ‘de reden’ dat wij hier graag wilden gaan wonen. Toch heeft mijn neef bij dat meer geconcludeerd dat hij het antwoord op die beide vragen nu zelf heeft ervaren.   

Dat gevoel van begrip is fijn en het schept een band om ons leven hier te kunnen delen, meer dan dat via deze blog zal lukken (maar dat blijven we proberen😊). Het leven met zijn tweeën is heerlijk en net zo heerlijk is het uitkijken naar de volgende bekenden die langs gaan komen. Niet alleen mijn neef heeft dat begrip voor onze keuze uitgesproken, ook de eerdere familie die al langs is geweest heeft dat in meer of mindere mate laten blijken. Dat betekent dat onze gevoelsgedreven time-out in Zweden steeds meer een rationeel logische beslissing begint te worden. Maar wat betekent die verschuiving voor de toekomst? 

Van Tamara heb ik een boekje gekregen van een Nederlandse cabaretier die met zijn gezin een jaar naar Zweden is verhuisd. Het is een bundeling van columns over hun tijd in Zweden, waarvan een groot deel ontzettend herkenbaar is. Daarnaast is het ook leuk om te zien hoe een reeks korte verhalen kan worden omgevormd tot één verhalend boek, dat was de reden voor Tamara om dit boek te kiezen. Ik lees het boek binnen een dag uit en inmiddels heeft ook Tamara het gelezen. Maar het blijkt meer dan een serie grappige verhalen of beschrijvingen over het Zweedse platteland. De auteur beschrijft dat een periode in een ander land wonen, betekent dat je vanaf dan altijd iets zal missen.  

Geheel toevallig komen we erachter dat de auteur van het boek een cabaretvoorstelling geeft in Göteborg deze week. Ook de show roept veel herkenning op en in de zaal met honderd andere Nederlanders wordt volop gelachen. We herkennen passages uit zijn boek en aan het eind zingt hij een Zweeds nummer (deels vertaald): tror jag hittar hem – ik vind de weg naar thuis. In de auto terug naar huis blijf ik denken aan het lied en moet ik vechten tegen mijn tranen. Waar is ons thuis? Durf ik die vraag te beantwoorden? Het is donker en ik denk dat Tamara mijn gezicht niet kan zien, toch probeert ze me gerust te stellen. ‘We hebben nog vijf maanden om Nederland te gaan missen.’ Ik kijk naar rechts waar ze zit, terwijl een straatlantaarn even een oranje gloed de auto in werpt. Ze staart in de verte en heeft een haast onzichtbare glimlach op haar lippen. En verbeeld ik het me of hoorde ik een kleine trilling in haar stem? 

Foto: Brobacka naturreservat, Zweden; mei 2022